Około 40% osób zakażonych HIV doświadcza zaburzeń neurologicznych, takich jak problemy z pamięcią, koncentracją czy demencja związana z HIV. Już we wczesnym stadium infekcji wirus przenika do mózgu, a toksyczne białko gp120 uszkadza neurony. Choć terapia antyretrowirusowa (ART) skutecznie kontroluje wirusa w organizmie, wiele leków nie przechodzi przez barierę krew–mózg i nie chroni centralnego układu nerwowego. To powoduje, że mózg pozostaje podatny na uszkodzenia mimo leczenia.
Kannabinoidy jako tarcza dla mózgu
Badania opublikowane w British Journal of Pharmacology przez zespół z Harvardu wykazały, że kannabinoidy mogą pełnić funkcję neuroprotekcyjną. Szczególnie obiecujące są związki działające na receptor CB2, który – w przeciwieństwie do CB1 – nie wywołuje efektów psychoaktywnych. Aktywacja CB2 chroni komórki progenitorowe i nerwowe komórki macierzyste przed działaniem białka gp120, wspierając proces neurogenezy, kluczowy dla regeneracji mózgu.
AM2421 – nadzieja neuroprotekcyjna
Jednym z najbardziej obiecujących związków jest AM2421 – syntetyczny kannabinoid aktywujący receptory CB2. W badaniach in vitro oraz na modelach zwierzęcych wykazano, że chroni on komórki mózgu przed toksycznym działaniem gp120. Myszy leczone AM2421 miały lepsze wskaźniki neurogenezy w porównaniu do grupy kontrolnej. Zaletą AM2421 jest jego działanie ochronne bez towarzyszących efektów psychoaktywnych.
CB1 kontra CB2 – różne drogi, różne ryzyka
Receptory CB1, typowo aktywowane przez THC, także mogą wykazywać działanie neuroprotekcyjne. Jednak ich aktywacja wiąże się z niepożądanymi efektami, takimi jak zaburzenia poznawcze czy ryzyko uzależnienia. Dlatego naukowcy coraz częściej skupiają się na receptorach CB2, które mogą oferować te same korzyści bez obciążeń ubocznych – co czyni je bezpieczniejszym celem dla terapii.
Szersze zastosowania w neurologii
Według dr Havy Abraham, współautorki badania, mechanizm ochrony neuronów przez kannabinoidy może mieć zastosowanie nie tylko w kontekście HIV, ale także w innych chorobach neurodegeneracyjnych – takich jak Alzheimer, Parkinson czy stwardnienie rozsiane. To otwiera drogę do opracowania nowej klasy leków neuroprotekcyjnych opartych na konopiach.
Co jeszcze trzeba zbadać?
Mimo obiecujących wyników, potrzebne są dalsze kroki:
- przeprowadzenie badań klinicznych, by potwierdzić skuteczność i bezpieczeństwo u ludzi,
- ocena wpływu długotrwałej aktywacji receptorów CB2,
- zbadanie synergii kannabinoidów z klasyczną terapią antyretrowirusową, by ustalić, czy mogą wspólnie ograniczać ryzyko uszkodzeń neurologicznych.
Badania z Harvardu pokazują, że kannabinoidy – zwłaszcza te działające selektywnie na receptor CB2 – mogą odegrać kluczową rolę w ochronie mózgu osób zakażonych HIV. Choć do praktycznego zastosowania w medycynie potrzeba jeszcze wielu badań, już teraz widać potencjał do stworzenia innowacyjnych terapii chroniących układ nerwowy – nie tylko w HIV, ale i w szerokim spektrum chorób neurodegeneracyjnych.
https://thcland.pl/2016/10/28/naukowcy- ... przed-hiv/